Stanowisko prezydenta wobec polityki dalszego obniżania dochodów miasta

W związku z wyzwaniami budżetowymi, przed którymi stoi Wodzisław Śląski, prezydent miasta wyraził stanowisko wobec polityki dalszego obniżania dochodów miasta. W ostatnich miesiącach prowadzone są działania mające na celu ustabilizowanie budżetu i zapewnienie długofalowego rozwoju miasta. Mieczysław Kieca zwraca uwagę na konieczność zachowania równowagi pomiędzy troską o mieszkańców a odpowiedzialnością za przyszłość finansową samorządu. Poniżej publikujemy pełną treść dokumentu. 

Szanowni Państwo Radni,

w związku z trudną sytuacją finansową miasta od sierpnia ubiegłego roku prowadzone są rozmowy mające na celu jej ustabilizowanie oraz wdrożenie działań, które w perspektywie długofalowej przyczyniłyby się do jej poprawy i zapewniły trwały oraz stabilny rozwój miasta. W większości wypadków są to działania trudne i mogą być odbierane jako godzące w interesy poszczególnych grup lub osób, ale są one konieczne dla osiągnięcia założonego celu, jakim jest bezpieczeństwo finansowe Wodzisławia Śląskiego, a tym samym wszystkich mieszkańców naszego miasta.

Przypomnę, że mimo wcześniejszych ustaleń, część wypracowanych rozwiązań nie została wdrożona:

• cztery stawki podatku od nieruchomości na rok 2025 przyjęte na sesji listopadowej zostały na etapie podejmowania uchwały obniżone w stosunku do złożonego przez Prezydenta Miasta projektu uchwały. Skutek tej zmiany to ok. 2 mln zł, które nie są zabezpieczone w budżecie, a miały stanowić rodzaj kompromisu pomiędzy obciążeniem fiskalnym podatników a bezpieczeństwem finansowym miasta i jego mieszkańców,
• na sesji grudniowej nie została podjęta uchwała w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, ustalenia stawki opłaty oraz określenia stawki opiaty podwyższonej, która miała skorygować stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami do poziomu odpowiadającego ponoszonym wydatkom. Jej brak skutkuje niedoborem dochodów w wysokości 3,9 mln zł. Zmiana została już ujęta w budżecie miasta, a jej zrekompensowanie wymagało wdrożenia oszczędności po stronie wydatkowej miasta.

Podczas ostatniej sesji Rady Miejskiej, w wyniku wspólnie wypracowanych z branżą transportową przez radnych Rady Miejskiej i Prezydenta Miasta rozwiązań, zostały obniżone stawki podatku od środków transportowych, a efekt tej zmiany to ok. 1,2 mln zł, które na tę chwilę nie są zabezpieczone w budżecie miasta.

Łączny skutek wskazanych powyżej zmian to ubytek dochodów w wysokości 7,1 mln zł.

Przedłożony podczas marcowej sesji Rady Miejskiej projekt uchwały zakładający kolejną obniżkę dwóch stawek podatku od nieruchomości (obniżonych również w listopadzie) to kolejne zmniejszenie zakładanych dochodów miasta o 2,6 mln zł. Razem ze wskazanymi już zmianami to 9,7 mln zl ubytku dochodów. Takie działanie powoduje dalszą destabilizację finansów miasta i w długofalowej perspektywie może doprowadzić do sytuacji przewidzianej w art. 240a ustawy o finansach publicznych, tj. braku możliwości uchwalenia wieloletniej prognozy finansowej lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z zasadami określonymi w art. 242-244. Konsekwencją będzie konkretne zagrożenie dla realizacji zadań publicznych przez jednostkę samorządu terytorialnego, a tym samym zaistnieje konieczność wdrożenia programu postępowania naprawczego, który z pewnością będzie bardzo dotkliwy dla całej społeczności naszego miasta i mocno odczuwalny dla wielu grup społecznych i zawodowych.

Biorąc pod uwagę skalę zjawiska oraz podjęte dotychczas, również we współpracy z Radą Miejską, działania w zakresie wydatków bieżących, nie widzę dalszych możliwości ich obniżenia o taką znaczącą kwotę. Zmniejszanie wydatków majątkowych stanowić będzie jedynie pozorne i krótkofalowe rozwiązanie problemu. Musimy powiedzieć sobie wprost - będzie to działanie pozorne. Ewentualne skutki podjęcia uchwały nie mogą być także „zrekompensowane" kwotą tzw. „wolnych środków", która wynosi ok. 7,8 mln zł. Środki te bowiem w większości powinny zostać zabezpieczone na wynagrodzenia pracowników placówek oświatowych. Pamiętać także należy o innych niedoszacowanych wydatkach zgłaszanych przez dysponentów środków budżetowych (w tym także w zakresie wynagrodzeń lub pochodnych).

Zwracam uwagę, iż wskazane powyżej obniżki dochodów dotyczą dochodów bieżących, a miasto od 2023 r. posiada deficyt bieżący, co jest zjawiskiem bardzo negatywnym i niebezpiecznym. Podkreśla to również Regionalna Izba Obrachunkowa np. w uzasadnieniu pozytywnej z uwagą opinii o przedłożonym przez Prezydenta Miasta Wodzisławia Śląskiego sprawozdaniu z wykonaniu budżetu za 2024 rok: 
Skład ponownie zwraca uwagę (podobnie jak w opinii o przedłożonym przez Prezydenta Miasta Wodzisławia Śląskiego sprawozdaniu z wykonania budżetu za 2023 rok), że mimo spełnienia wymogów ustawowych uzyskanie deficytu operacyjnego jest zjawiskiem niepokojącym ma bowiem niekorzystny wpływ na możliwość obsługi długu gminy. Mając na uwadze fakt, że 2024 rok jest kolejnym rokiem w którym wykonano deficyt operacyjny, Skład Orzekający wskazuje, że może to mieć znaczenie dla wydawanych opinii o możliwości spłaty zaciąganych zobowiązań zwrotnych i wzywa organy miasta do podjęcia działań mających przede wszystkim na celu ograniczenie wydatków bieżących (/ub zwiększenie dochodów bieżących).

Podjęcie uchwały (w przypadku braku wskazania wydatków do ograniczenia) będzie oznaczało konieczność dalszego zadłużania miasta (ponad to, co już jest założone w uchwalonym budżecie). Skutkiem takich zmian będzie zapewne problem z uzyskaniem przez miasto pozytywnej opinii Izby o możliwości spłaty zobowiązań, co może mieć daleko idące konsekwencje, biorąc pod uwagę, iż budżet na 2025 rok zakłada przychody w postaci pożyczki, kredytu oraz emisji papierów wartościowych na łączną kwotę 21,5 mln zł (ponownie zwracam uwagę na uzasadnienie RIO powyżej).

Rozważając podjęcie przedmiotowej uchwały należy również wziąć pod uwagę:

• dodatkowe koszty, problemy organizacyjne i prawne, które zmiana wywoła w związku z koniecznością wzruszenia decyzji ostatecznych ustalających lub określających wysokość podatku na ten rok, które zostały już doręczone podatnikom oraz korekt deklaracji złożonych przez osoby prawne,
• stosowane na przestrzeni ostatnich lat zwolnienia z podatku od nieruchomości (zarówno w ramach pomocy de minimis, jak i pomocy regionalnej) dla podmiotów, które tworzą nowe inwestycje lub nowe miejsca pracy związane z nową inwestycją,
• porównanie aktualnych stawek podatku od nieruchomości na 2025 rok w Wodzisławiu Śląskim i okolicznych gmin, z którego jasno wynika, iż przyjęte rozwiązania są nadal korzystne dla przedsiębiorców działających na terenie naszego miasta.

Podsumowując, proponowany projekt uchwały nie uwzględnia możliwości finansowych miasta i stoi w sprzeczności z działaniem na rzecz bezpieczeństwa i stabilizacji sytuacji finansowej Wodzisławia Śląskiego. Szeroko rozumiana polityka podatkowa powinna być kompromisem pomiędzy możliwym poziomem wsparcia dla przedsiębiorców, a poziomem i jakością koniecznych do sfinansowania zadań zaspokajających potrzeby wspólnoty lokalnej (finansowanych z dochodów podatkowych) np. w zakresie edukacji, opieki społecznej, komunikacji, infrastruktury technicznej, kultury, sportu, rekreacji czy wspierania organizacji pozarządowych. Z pełną powagą wnioskuję o utrzymanie stawek podatku od nieruchomości na niezmienionym poziomie w roku bieżącym i ich coroczną waloryzację.

Prezydent Miasta Wodzisławia Śląskiego
Mieczysław Kieca